“Dit heeft consequenties voor bijna elk voedingsproduct”
Vanaf 1 januari 2024 start de NVWA met het handhaven op overschrijdingen van MOAH in voedingsproducten. De koolstoffen MOAH komen voor in synthetische minerale oliën en horen niet thuis in voeding. Toch komt MOAH regelmatig onbedoeld in voedingsproducten terecht, terwijl de stof schade kan toebrengen aan de gezondheid. “Dit heeft gevolgen voor nagenoeg ieder voedingsproduct en voor telers, producenten én retailers. Toch is het slim om dit keer niet te vroeg in de keten grondstoffen te controleren op MOAH”, vertelt Ruben Thomaes, expert MOAH bij Eurofins Food, Feed, Water Benelux. Hoe dit zit en wat dit voor u betekent, legt hij uit in dit artikel.
Al langere tijd is er conceptregelgeving van de EU voor MOAH. Deze conceptregelgeving is vastgelegd in sante.ddg2.g.5(2022)3966048 (Standing Committee on Plants, Animals, Food and Feed Section Novel Food and Toxicological Safety of the Food Chain 21 April 2022). Thomaes: “In Nederland gaat de NVWA deze conceptregelgeving nu wel monitoren. Ieder land doet dat nu nog op zijn eigen manier. Andere EU-landen zullen ongetwijfeld volgen. De MOSH-verbindingen blijven daarbij overigens buiten beschouwing. Daar gaat de NVWA niet op handhaven. Tot nu toe is van MOSH namelijk niet bewezen dat het potentieel ziekmakend is. De European Food Safety Autority (EFSA) beschouwt MOAH in ieder geval als potentieel kankerverwekkend en mutageen. Het RIVM acht MOAH uit onvoldoende gezuiverde oliën kankerverwekkend, zelfs bij lage blootstelling. Voor de analyse op MOSH en MOAH blijft MOSH wel een noodzakelijke parameter en op het analyserapport zichtbaar.”
In alle voedingsproducten
“De toxische MOAH-verbindingen zijn inmiddels aangetroffen in alle voedingsproducten: van pasta, babyvoeding en (ontbijt)granen tot meel van granen, chocolade, rijst, specerijen, bouillonblokjes, vetten, oliën en verpakt voedsel. De bron is vaak lastig te achterhalen”, legt Thomaes uit. “MOSH en MOAH kunnen op onze voeding terechtkomen via pesticiden, uitlaatgassen van verkeer of industrie, maar ook overal in het productieproces kunnen minerale oliën migreren naar een voedselproduct. Via smeermiddelen in lopende banden, verdamping van minerale oliën, resten van schoonmaakmiddelen of via de verpakking van een product”, vertelt Thomaes. Verder migreren MOSH en MOAH ook door de keten heen. “Bevat de droge pasta MOSH en MOAH? Dan bevat de kant-en-klare spaghetti bolognese waarin deze pasta is verwerkt deze stoffen ook.”
"We zien dat retailers en producenten de verantwoordelijkheid voor MOAH steeds meer naar het begin van de keten verschuiven."
Verdubbeling van het aantal binnenkomende monsters
Op dit moment ziet Thomaes een enorme toename van het aantal MOSH en MOAH-analyses binnen Eurofins: een verdubbeling ten opzichte van vorig jaar. “In Nederland, maar ook in Turkije en Zwitserland, van zowel retailers als producenten. En ook buiten de EU analyseert Eurofins heel wat monsters. Leveranciers vanuit China, Amerika en Thailand moeten bij levering aan Europa óók voldoen aan de eisen. We zien dat retailers en producenten de verantwoordelijkheid voor MOAH steeds meer naar het begin van de keten verschuiven. Zij willen dat hun leverancier grondstoffen vroeg in de keten controleert. Normaal gesproken is dat slim. Maar met MOAH is het lastig: de analysemethode is ooit ontwikkeld voor eindproducten, zoals je ze koopt in de supermarkt. Dat onderstrepen ook leveranciers van de analysetechnieken en -machines. We verbeteren en optimaliseren op dit moment de methode, zodat we de grondstoffen en andere matrices die interferenties geven op een betere manier kunnen analyseren. En niet alleen bij Eurofins is dit een issue, maar bij alle laboratoria.”
Interferentie van specifieke grondstoffen
Grondstoffen kunnen een hoge mate van interferentie met zich meebrengen en het analyseresultaat verstoren. “Daardoor zijn de analyseresultaten voor MOAH soms vals-positief. Bijvoorbeeld natuurlijke aromaten in specerijen of thee. Die rapporteert de machine ook als positief. Een ander voorbeeld zijn vetzuren, zoals omega 3, en additieven zoals stabilisatoren of emulgatoren en lecithine en tocoferol (vitamine E). Ook die geven een ‘vals’-positief resultaat. We kunnen dat ondervangen, maar daar zijn helaas meer kosten aan verbonden omdat een aanvullende analyse noodzakelijk is. Dit maakt de analyse heel complex.”
"Gaan we een monster van 100% van deze specerijen testen, dan ontstaan er problemen met de natuurlijke aromaten."
Eindproduct analyseren of grondstof: het verschil
Waarom vormen deze interfererende stoffen dan geen probleem bij het analyseren van het eindproduct? “In een eindproduct zijn specerijen bijvoorbeeld 0,5% van de totale ingrediënten. Dat heeft geen invloed op de analyse. Maar gaan we een monster van 100% van deze specerijen testen, dan ontstaan er problemen met de natuurlijke aromaten. Of denk aan het testen van een monster met 100% olijfolie of 100% emulgator: dat vergt hele andere voorbehandelingsmethode. Producenten en retailers zijn verplicht om alles te doen wat binnen hun mogelijkheden ligt om hun product veilig in de markt te zetten en analyseren daarom bij voorkeur het liefst zo vroeg mogelijk in de keten. Maar dat brengt wel een nieuwe uitdaging met zich mee.”
Limieten
Binnen welke limieten moet het MOAH-gehalte in voedingsproducten blijven? De concept-limieten van de EU zijn afhankelijk van de productcategorie:
| Productcategorie | Concept limieten van de EU Geïntegreerde Som MOAH (mg/kg) |
|---|---|
| Droge levensmiddelen met een laag vet/olie gehalte (≤4% vet/olie) | 0,5 |
| Levensmiddelen met een hoger vet/olie gehalte (> 4% ≤50% 1,0 vet/olie) | 1,0 |
| Vetten/Oliën (>50%) | 2,0 |
Meer weten?
Neem contact op met onze specialisten via sales-food-nl@eurofins.com of bel +31(0) 888 31 00 00. Of klik hier voor meer informatie.
Tijdens het VMT Food Safety Event op 16 november gaat Ruben Thomaes dieper in op dit onderwerp. Hoe moet de voedingsindustrie de richtlijnen voor MOAH interpreteren? En moet je nu als bedrijf wel of niet iets met MOSH doen? Eurofins deed een studie naar de risico’s van MOAH. Thomaes licht toe hoe MOAH in voeding terecht kan komen, geeft een update over de geldende richtlijnen, laat zien wat de risico’s van MOAH-overschrijding zijn en wanneer er reden is om te monitoren. Aan de hand van verschillende praktijkvoorbeelden legt Thomaes uit hoe Eurofins als laboratorium hiermee om gaat. Na afloop van deze sessie is er een uitgebreide Q&A waar alle mogelijke vragen die er zijn, zo goed mogelijk zullen worden beantwoord.